2 వ సంచిక: తెలుగు శాకాహార రుచుల మరియు సంగతుల సమాహారం!

సంపాదకీయం

సాహిత్యం లో తెలుగు భోజన ప్రస్తావన - మొదటి భాగం

తెలుగు వారి ప్రాచీన సాహిత్యం లో కూడా చక్కటి భోజన ప్రస్తావన కద్దు. కావ్యాలలోను, ప్రబందాలలోను  ఆనాటి కాలం లోని శాక పాకాల గురించి అక్కడక్కడ ప్రస్తావనలు కనిపిస్తాయి. ఇప్పుడు మనం శ్రీ కృష్ణ దేవరాయల కాలం నాటి సామాన్య  గృహస్థుల ఇంట, ఆయా కాలాలలో ఏ విధమైన వంటలు వండుకునేవారో చూద్దాం.  

వర్షాకాలపు భోజనం

 గ్యాస్ మరియు కరంటు పోయ్యలు లేని ఆ కాలం లో  వంట వండటం, అందునా వర్షా కాలం లో వండటం ఏ ఇల్లాలు కైనా ఏంతో  కష్ట సాధ్యమైన పని. మరి అందుకేనేమో గృహస్తు కూడా భార్య కష్టాలను తగ్గించటానికి అంతో కొంతో సహాయ పడేవాడు. 

తడిసిన కట్టెలతో వండితే వచ్చే పొగ వలన భార్య కన్నులు మండుతాయనే విషయం గమనించి, చూరు కింద దాచి ఉంచిన ఎండిన కొబ్బరి బొండం డిప్పలను తెచ్చి వంట చెరుకు గా వాడమని చెప్పటం గమనిస్తాము. అప్పుడు ఆ ఇల్లాలు చక్కగా ఎండు  డిప్పలతో పొయ్య రాజేసి, పోత్తి లాంటి వరి అన్నము, ఒలిచిన కంది పప్పు, నాలుగు లేక ఐయిదు పొరటిన  కూరలు, వడియములు, ఎండ బెట్టిన కూరల వరుగులు, మరి వీటి నన్నిటిని చక్కగా తడిపి కమ్మగా తినటానికి ఎర్రగా కాచిన నెయ్యి  మరియు చిక్కటి గడ్డ పెరుగు సిద్దం చేసేది. మరి అలాంటి  మృష్టాన్నభోజనం తినటానికి పెట్టి పుట్టాలి కదా!

అన్నట్లు మరి ఇది వర్షాకాలం అనుకుంటాను. ఎక్కువుగా కాక పోయినా, అడపా తడపా జల్లులు కురుస్తున్నాయి కదా; మరి పైన చెప్పిన కమ్మటి భోజనం వండుకోవటానికి ఇది గొప్ప అవకాశం. ఆలస్యం దేనికి?  ఇక పొయ్య ముట్టించండి.  (సశేషం)

రమణ బంధకవి 

సంపాదకుడు

*****

ఆనపకాయ కూటు

శ్రీమతి రత్న శ్రీనివాసు

మన చిన్నతనం నాటి  వంటలు తలుచు కుంటే  ఆ కాలం లో మన అమ్మ, అమ్మమ్మ లేక బామ్మా చేసిన ఘాటైన ఆనపకాయ కూటు గుర్తుకు వచ్చి తీరుతుంది. ముఖ్యంగా వాన కాలం లో ఈ వంటకాన్ని వండేవారు. అందులో వాడే మిరియాలు, ధనియాల ఘాటు కి వానకాలపు రొంప – పడిశాలు ఉష్ కాకి అయి పోయేవి. మరి ఈ వర్షపు రోజులలో ఈ వంటకం వండి ఆస్వాదించుదాము పదండి. మన వద్ద ఇప్పుడు బామ్మలు అమ్మమలు లేరు ఎలాగా అని ఆలోచించ కండి. మీ కోసం ఇదిగో ఆ వంటకం తయారీ! చదివి చేసుకుని తినడమే తరువాయి.  

తయారు చేయు విధానం:

v  కందిపప్పుని కడిగి, పప్పు, ఆనపకాయ ముక్కలు, పచ్చి మిర్చి ప్రెషర్ పాను లోకి తీసుకుని తగినంత నీళ్ళు పోసి చిటికెడు పసుపు వేసి స్టవ్ మీద పెట్టుకోవాలి.
v  పప్పు వుడికేలోపు వేరొక బర్నర్ పైన బాండి పెట్టి ఒక టేబుల్ స్పూన్ నూనె వేసి, నూనె కాగేక సన్నని సెగ మీద ధనియాలు వేయించుకొవాలి.
v  ధనియాలు బ్రౌన్ కలర్ లోకి వచ్చేక తీసేసి మరి కొంచెం నూనె వేసి, మినపప్పు, సెనగపప్పు, బియ్యం, జీలకర్ర, మిరియాలు, ఎండుమిరపకాయలు  వేయించుకోవాలి .
v  ఈ మిశ్రమాన్నిచల్లరేక  మిక్సీ లో పొడి చేసుకోవాలి. 
v  బాండి తిరిగి స్టవ్ మీద పెట్టుకుని పప్పులోకి 3 ఎండుమిరప కాయలు, మినపపప్పు, ఆవాలు, జీలకర్ర, ఇంగువతో కొద్దిగా నూనె వేసి పోపు వేయించుకోవాలి.
v  పోపు వేగేక కరివేపాకు రెబ్బలు వేయాలి. 
v  ఇప్పుడు వుడికిన పప్పు తీసుకుని బాండి లో వెయాలి. తగినంత ఉప్పు వేసి కలిపి, మిక్సీ లో పట్టిన పొడిని వేసి కలపాలి.
v  పప్పు ఉడికి గట్టి పడిన తర్వాత మనం వేయించుకున్న పోపు పైన వేసి కలియ పెట్టుకోవాలి.

కూటు ఘాటు గా వుండి అన్నంలోకి బాగా సరిపొతుంది. వడియాలతో కాని, అప్పడాలతో కానీ, చల్ల మిరపకాయలతో కాని నంచుకుని తింటే ఇంకా రుచిగా వుంటుంది.  

అన్నట్లు కంచం లో వాయ కలుపు కున్నాక కాచిన కమ్మటి నెయ్యి వేసుకోవటం మరవద్దు సుమా!

      కావలసిన వస్తువులు

·         100 గ్రాముల కందిపప్పు 
·         ఒక కప్పు ఆనపకాయ ముక్కలు 
·         పచ్చిమిర్చి -3 
·         తగినంత ఉప్పు
·         పసుపు చిటికెడు
·         ఎండుమిరప -3  
·         ధనియాలు 11/2 టేబుల్ స్పూన్ 
·         మిరియాలు : 10 గింజలు
·         మినప పప్పు -1/2 టేబుల్ స్పూన్ 
·         ఆవాలు, జీల కర్ర  - చెరొక 1/2 టీ స్పూన్ 
·         ఇంగువ తగినంత
·         కరివేపాకు రెబ్బలు 4: నూనె -1 టేబుల్ స్పూన్ 

 

*****

కాఫీ గత ప్రాణం

శ్రీమతి పద్మారఘునాద్

కాఫీ గత ప్రాణి అని అంటూ వుండటం అడపా దడపా మనకు వినిపిస్తూనే ఉంటుంది. ఆ మాట కొస్తే, కాఫీ ప్రాణం కానీ వారు ఎవరుంటారు చెప్పండి? ఉదయం లేవగానే నిద్రకళ్ళ తోనే, ప్రతి ఇల్లాలు చేసే మొదటి పని కాఫీ డికాక్షన్ కి నీళ్ళు పెట్టి డికాక్షన్ తీయటమే ! అయితే ఈ డికాక్షన్ దిగటం, పాలు కాగే దాక ఆగే ఆలస్యం భరించలేనివారు, రాత్రి వంటిల్లంత శుభ్రం అయ్యాక  అప్పుడే డికాక్షను తీసుకుని పెట్టుకుంటే మర్నాడు ఈ ఆలస్యాలు అవి ఉండవని, పొద్దున్నే త్రాగబోయే కాఫీ ని తలుచుకుంటూ ఉత్సాహంగా అన్ని రెడీ పెట్టేసు కుంటూ వుంటారు కూడాను. 

పొద్దున్నే తాగే కాఫీ మహిమని ఏమి చెప్తాం చెప్పండి? వేడిగా చిక్కని పాలతో కలిపిన, స్ట్రాంగ్ ఫిల్టర్  కాఫీ రుచి ఏ అమృతానికి తీసిపోదు సుమండీ ! అది గొంతులో పడుతుంటే గుక్క గుక్కకి స్వర్గం మెట్లు ఎక్కుతున్నట్లే ఉంటుంది. అది వేళ కి పడకపోతే మాత్రం నరకం ఎందుకు పనికిరాదండోయ్ ! పొద్దున్నే ప్రతి ఇంట్లో, ముఖ్యంగా మన తెలుగు వారింట్లో విన పడేవి వేడి నీళ్ళ “చుయ్ చుయ్” లు, ఫిల్టర్ కాఫీ ఘుమఘుమలు, చిక్కటి పాలు కాచినపుడు వచ్చే సువాసనలు.

మార్నింగ్ వాక్ కి వెళితే దారి  పొడవునా కాఫీ వాసనల గుబాళింపులతో పాటుగా, గుమ్మం మందు నుంచుని కాఫీ తాగుతున్న ఎవరినైనా పలకరిస్తే, ఒక అర కప్పు కాఫీ పడకా మానదు.  ఎన్ని మార్లు తాగినా వద్దనకుండగా తాగే అమృత పానీయం కదండీ మరి! అందుకని ఎవరైనా, ఎపుడైనా, ఎవరికైనా లేదనకుండగా ఇచ్చేది ఈ కాఫీ యే సుమండీ ! అలాగని ఈ కాఫీ కలపటం అంత తేలికైన విషయం కాదు సుమా! ఒకటే బ్రాండ్ కాఫీ పౌడర్ వాడినా, ఒకేలా కొలతలు వేసినా ఒక్కొక్కరు చేసే కాఫీ కి ఒక్కో రుచి వుంటుంది . ఇంతెందుకు, ఏ ఒక్కరు చేసే కాఫీ ఒక్కలాగే వుండదు అనుకుంటే పోలా ! అదేకాకుండగా, ఒక్కరే చేసిన కాఫీ కూడా రోజూ వేరే వేరే గా  వుండే ప్రమాదం కూడా ఉందండోయ్!

కాఫీ కలపటం కూడా ఒక పెద్ద ఆర్ట్ అండీ బాబూ ! అన్ని సమపాళ్ళలో సరిగ్గా పడాలండోయ్ ! కొంచెం డికాక్షన్ లైట్ గా దిగినా, పాలు పలచబడినా, చెక్కర పలుకులు కొంచెం ఇటు అటు పడినా కూడా రుచి పాడయి పోతుందండీ ! అంతెందుకు, ఫ్రెష్ గా తీసిన డికాక్షన్, ఫ్రెష్ గా కాచిన పాలతో చేసుకునే కాఫీ రుచికి అసలు ఎక్కడా సమ ఉజ్జీ ఉండదంటే నమ్ముతారా?

ఏ వంట  పదార్ధాన్ని అయినా రుచి కుదరకపోతే బాగుచేసుకోవటం వుంటుంది కాని , కాఫీకి మాత్రం ఆ సౌకర్యం లేదండోయ్ ! పైగా పొద్దున్నే మొట్ట మొదటి సారి గా తాగే కాఫీ ప్రత్యేకతే వేరు. అంటే మొదటి డోసు అన్నమాట .

అది కనుక సరిగా కుదరకపోతే వుంటాయి రోజంతా తిప్పలేతిప్పలు. రెండో సారి తాగే దానికి ఎలాగో అలాగ సర్దుకు పోవచ్చు కాని మొదటి డోసు కు మాత్రం ఈ మినహాయింపులు ఏవి లేవండోయ్ ! అది నెంబర్ వన్ కాఫీ యే అయ్యుండాలి.  ఈ మధ్య చూసిన ఒక సినిమా లో కూడా బాలు గారు కాఫీ గొప్పతనాన్ని చెప్తూ పాట కూడా వినిపించారు.  అందుకే మనం మొదటి సారే తాగే కాఫీని చాల జాగ్రత్తగా కలుపు కోవాలండోయ్! ఎందుకంటే మనం అందరం కాఫీ గత ప్రాణులమే కదండీ ! వెంటనే ఒక నెంబర్ వన్ కప్పు కాఫీ  వేడి వేడి గా తాగుదాం రండి పదండి! 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

చదువరులకు విజ్ఞప్తి:  

ప్రతి సంచిక పైన చదువరులు తమ తమ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలను బ్లాగ్ నందలి కామెంట్స్ భాగం లో పోస్ట్ చెయ్యగలరు . లేదా వాటిని  ఈ క్రింద పొందుపరచిన ఈమెయిలు ఇడి కి  పంపించ గలరు.

తెలుగు శాకాహార రుచుల పట్ల అభిలాష ఉండి, తమ తమ ప్రాంతానికి చెందిన సాంప్రదాయక తెలుగు శాకాహారవంటలను మరియు సంబందిత విశేషాలను ఉత్సాహపరులైన చదువరులు తమదైన శైలి లో వివరిస్తూ, దానికి సంబందించిన ఫొటోస్ కూడా జోడిస్తూ సంపాదకునికి ఈ దిగువ ఇవ్వబడిన ఈమెయిలు ఇడి కి  పంపించ గలరు. తమ వ్యాసాలను తెలుగు లిపి లో టైపు చేసి పంపించ గలరు. 

bsvramana@gmail.com

సంపాదకుడు